دشتستان بزرگ: آب و بحران ایجاد شده ناشی از خشکسالی در استان بوشهر و به ویژه دشتستان، همواره یکی از نکاتی بوده که مورد توجه فعالان مدنی، صاحبان قلم و اندیشه قرار گرفته و در این خصوص مطالب زیادی نگاشته شده است.

مطالبی ظریف و سراسر نکته که تأمل در آن، می تواند گره گشای این کلاف درهم بافته باشد.

پایگاه خبری تحلیلی دشتستان بزرگ در این راستا، نگرخواهی را تحت عنوان ( بحران آب دشتستان) اجرا و در این راستا، نقطه نظرات جمعی از صاحبان اندیشه را جمع آوری کرد که خواندن آن، خالی از لطف نیست:

سید محمد حسینی:

در صورت جدی نگرفتن، باید شهرستان را تخلیه کنیم

کاهش نزولات آسمانی، خشکسالی های سال های اخیر، نصب پمپ های کف کش و انحراف مسیر آب رودخانه ساسان و… توسط کشاورزان کازرونی به سمت باغات و مزارع خود، استقرار برخی شهرک ها و نواحی صنعتی آب بر، بدون نگاه کارشناسی، عدم تخصیص اعتبار سالانه به منظور تعمیر و نگهداری بیش از ۱۷۰۰ کیلومتر شبکه آبرسانی فرسوده به جهت جلوگیری از هدر رفت و اتلاف ۴۰ درصدی آب، کشاورزی غیر اصولی و عدم دانش کافی کشاورزان شهرستان به جهت کاشت محصول متناسب با وضعیت اقلیمی و آبی شهرستان عدم آشنایی برخی کشاورزان از سیستم نوین آبیاری، وجود تقریبی ۱۰۰۰ حلقه چاه غیرمجاز در برخی منازل و باغات بویژه باغ شهری ها، وجود انشعاب های غیرمجاز عدیده آب در شهرستان، عدم مدیریت آب، اسراف و اتلاف آب در برخی منازل، شرکت ها و ادارات و برخی موارد دیگر، همگی باعث وجود بحران کم آبی در شهرستان شده است که در صورت جدی نگرفتن این مهم، یقینا در سال های آینده باید شهرستان را تخلیه کرده و به استان های دوردست مهاجرت کنیم.

اما با رعایت برخی موارد و پیگیری مسئولانه نظیر آنچه ذیلا اشاره خواهم کرد، می توان به سلامت از بحران پیش آمده خارج شد:

اتصال شهرستان به شبکه انتقال آب از سمت خوزستان (خط کوثر)

تاسیس تصفیه خانه بر روی سد رئیسعلی دلواری و انتقال آب آن سد از طریق درگاه ورودی آب کازرون به شهرستان دشتستان (واقع در روستای قلعه سفید)

 خرید چاه های برخی کشاورزان توسط دولت

پرداخت هزینه عدم کشاورزی به کشاورزان شهرستان

و در نهایت نصب آب شیرین کن های مختلف در نقاط کارشناسی شده به جهت تامین آب شرب اهالی شهرستان دشتستان بزرگ

سارا خشنود

جمعیت، کشاورزی و سوء مدیریت، سه عامل بحران آب

بحران آب تحت تاثیر سه عامل می‌باشد

 ۱-رشد سریع جمعیت

۲-کشاورزی ناکارآمد

۳-سوءمدیریت

جمعیت بیشتر، نیاز به غذای بیشتری دارند به همین دلیل محصولات کشاورزی افزایش یافته است.

استان بوشهر با اینکه یکی از خشک ترین استان های کشور در ده سال اخیر می‌باشد، اخیرا کشاورزی های ناکارآمد در مناطق بوشهر بسیار زیاد شده و شاید اگر کمی نظارت و برنامه ریزی بود میزان مصرف و تولید محصولات کشاورزی باهم همخوانی داشتند و کشاورزی بصورت مدرن انجام می شد و بسیاری از مشکلات آب در حال حاضر، وجود نداشت در بخش کشاورزی همین بس که  آبیاری بسیاری از تخیلات  بصورت سنتی همانند دوره مادها می‌باشد.

همچنین به دلیل عدم رسیدگی به شبکه انتقال، حجم زیادی از آب، در مسیر انتقال به هدر می‌رود و بیش از ۴۰درصد از شبکه آب استان فرسوده هستند

اجرای پروژه‌های مهندسی و زیربنایی و عطش کشور برای توسعه فنی و تکنولوژی سریع بجای توسعه پایدار بطور جدی محیط زیست و سلامت مردم را تحت تاثیر قرار داده است و همه این علائم نشان از این دارد که آب در بخش مدیریت از بی برنامگی و ضعف بسیار رنج می برند

راهکارهای پیشنهادی جهت حل بحران آب درشهرستان دشتستان،:

-تشکیل فوری کمیته بحران آب وتهیه یک برنامه مدون برای پیشگیری ازبحران درسال های آیند

-احداث دستگاه آبشیرین کن برروی خلیج فارس

-حفاری و احیای چاه های آبشیرین درمناطق مستعد

-صرفه جویی درمصرف آب های  شرب درسطح کلی جامعه

-تغیر الگوی کشاورزی درزمینه روش آبیاری

-و اختصاص سهمیه آب از خط لوله کوثر برای برازجان

اسفندیار فتحی

بابا آب داد…

کاش مسئولین اولین درس از فارسی اول دبستان را دوباره می‌خواندند تا بیاد بیاورند که اگر امروز سوادی دارند قدم اولشان با این الف کلاه‌دار و ب‌ای بوده که مایه‌ی حیات و شروع هر اتفاق در این کره‌ی خاکی‌ست.

من فکر نکنم مسؤلین نیز از عملکرد خود (حداقل در گذشته) پیرامون موضوع آب راضی باشند.

اما من راه‌حل برون رفت از این معضل را با فربه نمودن فرهنگ می‌دانم و معتقدم با تغییر رویکرد فرهنگی این مهم اتفاق می‌افتد.

از نظر من فرهنگ مدیریتی آب، چه در دولت و چه در بین مردم باید تغییر کند.

راهی جز به دست به دامان شدن متخصصین حوزه آب و فعالان مدنی نداریم.

مهدی پایدار:

آینده روشن است اگر از گذشته تجربه کسب کنیم…

اینکه معضل آب را برای امروز و دیروز بدانیم راه ناثوابی رفته ایم.

زمین و زمان دست در دست هم داد تا رسید به جایی که نباید می رسیدیم.

ضعف مدیریتی، کمبود بارش و قهر آسمان، طبیعت فوق العاده گرم منطقه، عدم اصلاح الگوی مصرف، عدم اصلاح آبیاری کشاورزی، عدم آموزش به مردم و ده ها عوامل دیگر زمینه ایی شدند برای امروز دشتستان.

داد های گاه و بیگاهی که مرتب از طرف آگاهان امور بلند می شد برای مدیران افاقه نمی کرد تا رسیدیم به امروز. آینده روشن است اگر از گذشته تجربه کسب کنیم…

محسن عابدی:

راهبردهای کوتاه، میان و بلند مدت در مدیریت بحران آب

مشکل آب از قدیم بوده و حال نیز وجود دارد و در آینده نیز وجود خواهد داشت. در این زمان که مردم عزیز دشتستان تحت فشار کم آبی و گرمای شدید قرار گرفته اند به نظر می رسد، باید سه راهبرد اساسی پیش گرفت :

کوتاه مدت: تامین موقت آب، مشورت، مدیریت و برنامه ریزی صحیح در توزیع آب، احساس مسئولیت تمامی نهادها در عمل و صداقت مسئولان امر در گفتار و شفاف سازی از وضع موجود (شاهد هستیم که در توزیع آب برخی نقاط هر سه روز یکبار و بعضی نقاط هر دو روز، چهار روز و پنج روز آب شامل شان می شود و گاهی به ده روز هم می رسد و این باعث نارضایتی،  فشار روحی و جسمی زیادی بر مردم می شود و در این بین صحبت های ضدو نقیض مسئولان جای بسی تعجب دارد)

میان مدت: تغییر اساسی کادر مدیریتی و بکارگیری افراد متخصص، برنامه ریزی و تدابیر دقیق برای بهار و تابستان ٩٨، فرهنگ سازی (باتوجه به پیش بینی ها برای زمستانی کم باران، امکان این نیز وجود دارد که در زمستان نیز شاهد کمبود آب باشیم)

بلند مدت: احداث آبشیرین کن و ترمیم زیرساخت ها و خط لوله ها برای جلوگیری از هدر رفت آب و نیز کنترل و نظارت بر کنترهای مصرفی شهری، فرهنگ سازی

غلامرضا شاکری:

آبشیرین کن های اختصاصی برای هر شهر، هدر رفت بیت المال است

یکی از مسائلی که طی سه سال گذشته در تمام جلسات با مسئولین بر آن تأکید فراوان داشتم بحث آب شهر برازجان و تامین منابع آبی این شهر از خط لوله کازرون بوده است.

بارها به مسئولین امر از جمله معاون سیاسی امنیتی استاندار بوشهر ، فرماندار دشتستان و مدیریت آبفای شهرستان و استان و…  متذکر شده ایم که تکیه بر یک منبع تامین آب، یعنی کازرون و عدم اتصال به خط کوثر از نظر پدافند غیرعامل کار بسیار خطرناکی برای مردم برازجان است و در صورت عدم ارسال آب از طریق کازرون با بحران و تنش مواجه خواهیم شد.

 متاسفانه هیچکس این مهم را در نظر نگرفت و برای آن هیچ برنامه ای نداشت.

  مهمترین پیشنهاد بنده پیرامون رفع معضل آب دشتستان و استان بوشهر، تکیه بر منابع تامین آب در داخل استان بوشهر است، یعنی آبخیزداری و آبخوان داری. تا از هدر رفت میلیون ها مترمکعب آب دره های فصلی جلوگیری شود.

 ضمن آنکه تامین آب، از طریق آب شیرین کن های نیروگاه اتمی بوشهر که می تواند آب شیرین جنوب ایران را فراهم کند. انشاالله که مسئولین این پیام مهم را درک کنند .

احداث آبشیرین کن های اختصاصی برای هر شهر هدر رفت بیت المال است .

کامبیز کشاورز:

عدم فرهنگ سازی، از عوامل کمبود آب

یکی از عوامل کمبود آب، عدم فرهنگ سازی و آگاهی مردم در درست استفاده کردن از این مایع حیاتی می باشد.

موضوعی که به طور چشم گیر و جدی، تاکنون به آن پرداخته نشده و باز هم ضعف مدیریتی و بی تدبیری عاملین امر در فرهنگ سازی و بالا نبردن سطح آگاهی جامعه.

همین عدم آگاهی شهروندان، باعث استفاده غیر اصولی مشترکین از انشعاب های غیر قانونی، دلیلی بر عدم نظارت و مدیریت اداره آب و فاضلاب به روی آب شهری و روستایی می گردد و درنتیجه تبعات آن در دراز مدت نمایان می شود، که همان خشک شدن سفرهای آب زیرزمینی و خشکیدن چشمه ها است.

و چنانچه بیشتر این موضوع را بررسی و مو شکافی کنیم، به خلاء قانونی و قوانین غلط در کاغذ بازی در اداره آب و فاضلاب و برخی ادارات مرتبط خواهیم رسید، که انتظار می رود آن قانون گذاری که تا دیروز می گفت بحران آب ربطی به من ندارد، حالا این مهم را که وظیفه ایشان است در دستور کار خود جهت اصلاح صحیح قرار دهد، آنهم باتوجه به شرایط اقتصادی جامعه.

ابوالفضل زرنگار:

آب هست ولی کم است…

در این که آب کم است و کشور ما با کمبود آب مواجه است، شکی نیست، اما باز هم مسؤلان امر در مدیریت آب ضعیف عمل کرده اند و البته نباید همه تقصیرات را به گردن مسوولان انداخت.

 خود مردم هم در مشکل کم آبی مقصر هستند. به طور مثال در استان تهران به ازای هر نفر۲۵۰ لیتر آب در روز مصرف می شود که تقریبا دو برابر حد استاندارد جهانی است.

در شهرستان دشتستان هم مردم از مشکل کم آبی رنج می برند و حتی بعضی از محلات شهر برازجان از نبود آب به شدت گلایه مند هستند، لوله های آبی که کم کم دارند خاک می خورند!

از آنجا که شهرستان دشتستان از زمین های کشاورزی زیادی بهره می برد و همین باعث مصرف زیاد آب می شود، کشاورزان می توانند به کمک مسؤلان، فرهنگ آبیاری قطره ای را نهادینه کنند تا از مصرف زیاد آب جلوگیری شود.

سعید اسماعیلی:

بحران امروز حاصل ندانستن نیست

در بحث بحران آب که این روزها به عنوان یک پدیده فراگیر ملی مطرح می باشد و استان بوشهر به خصوص شهرستان دشتستان نیز از آن مستثناء نیست، می توان گفت کم آبی پدیده ای طبیعی و بحران پدیده ای سیاسی و اجتماعی است که پیدایش آن را می بایست در ناتوانی مسولان امر در مهار بحران آب بررسی کرد.

طی سالیان گذشته از سال ۱۳۵۹ به واقعیت کمبود منابع آب و شرایط نا مناسب آن توصیه شده و امروز با گذشت چهار دهه، وجود بحران همچنان پایدار بوده که هیچ برنامه منسجم و تخصصی در راستای ملی و محلی شاهد نیستیم و این را تنها می توان حاصل عدم آگاهی دستگاه های دولتی و بوروکراتیک دانست.

پس بحران امروز حاصل ندانستن نیست و نتیجه می گیریم یا سیستم نخواسته بحران را کنترل کند یا توانایی حل آن را نداشته است که همه این موارد نیازمند تصمیم گیری، برنامه ریزی صحیح و تحلیل و تخصیص بودجه و منابع برای اجرا دارد که متاسفانه در استان ما با وجود داشتن منابع تاکنون شاهد تصمیم مناسب برای حل بحران نبودیم و اما در حال حاضر پیاده کردن برنامه های فرهنگی مردم محور با محوریت اصلاح الگوی مصرف به صورت اورژانسی و جهادی می توان ساده ترین راه در کوتاه مدت باشد.