دشتستان بزرگ: چند سالی است که با کاهش میزان بارندگی‌ها در نقاط مختلف کشور شاهد خشکسالی‌های مستمر هستیم و منابع آب سطحی و زیرزمینی با کاهش قابل توجهی روبرو شده است که بخش‌های مختلف زندگی مردم را تحت تاثیر قرار داده است.

به گزارش دشتستان بزرگ؛ این خشکسالی در مناطق جنوبی کشور نمود بیشتری داشته است و علاوه بر کاهش آورد رودخانه‌ها، منابع زیرزمینی آب با افت شدید سطح ایستابی روبرو شده و بسیاری از دشت‌ها نیز در این مناطق ممنوعه شده است.

استان بوشهر به عنوان یکی از قطب‌های کشاورزی محسوب می‌شود و افراد زیادی در این استان در عرصه کشاورزی مشغول به فعالیت هستند و از این طریق امرار و معاش می‌کنند که از مهمترین محصولات این استان می‌توان به خرما اشاره کرد.

کاهش منابع آبی در سال‌های اخیر باعث شده تا بخش کشاورزی به شدت تحت تاثیر قرار گیرد و عملا فعالیت‌های بخش کشاورزی با تهدیدی جدی روبرو شده است که آینده روشنی را نمی‌توان برای آن متصور بود.

استفاده از شیوه‌های آبیاری غرق‌آبی هنوز هم به عنوان اصلی‌ترین شیوه آبیاری در نخیلات استان بوشهر مورد استفاده قرار می‌گیرد که به علت سازگاری نخیلات با این شیوه آبیاری، کشاورزان تمایل چندانی به تغییر این شیوه ندارند.

چند سالی است که تلاش‌هایی برای تغییر شیوه آبیاری نخیلات در شهرستان دشتستان آغاز شده است و طرح آبیاری آب‌پخش به عنوان پایلوت این طرح مورد بهره‌برداری نیز قرار گرفته است ولی هنوز تا رسیدن به نتیجه نهایی فاصله بسیار زیادی وجود دارد.

با این شرایط آبی که در سال جاری شاهد بودیم و کاهش چشمگیر آب ذخیره شده پشت سد رئیسعلی دلواری در شهرستان دشتستان، امسال نخیلات استان بوشهر تنها یک بار آبیاری خواهند شد که در نوع خود یک فاجعه محسوب می‌شود.

استان بوشهر قطب تولید دیگر محصولات کشاورزی نیز محسوب می‌شود که یکی از این محصولات، تولید گوجه فرنگی خارج از فصل است که این بخش نیز تحت تاثیر کمبود منابع آبی قرار گرفته است و بایستی شیوه‌های جدید برای تولید این محصول استفاده شود.

کاهش بارندگی‌ها علاوه بر اینکه تامین آب شرب و آب کشاورزی استان بوشهر را تحت تاثیر قرار داده است، باعث ایجاد چالش‌هایی در تامین آب مورد نیاز برای صنایع استان نیز شده است.

استفاده از راهکارهای مناسب و مدیریت بهینه منابع آبی نقشی مهم و تاثیرگذار در عبور از بحران‌های آبی خواهد داشت و یکی از شیوه‌های موثر در این زمینه استفاده از شیوه‌های نوین کشت و آبیاری است.

اجرای طرح سازگاری با کم‌آبی

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان بوشهر اظهار داشت: در راستای عبور از مشکلات بخش آب در استان بوشهر، طرح سازگاری با کم آبی با ۲۰ برنامه و طرح عملیاتی و اعتبار چهار هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان اجرا می‌شود.

شاپور رجایی با اشاره به تامین سه هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان از اعتبارات این طرح از طریق تسهیلات بانکی خاطرنشان کرد: ۳۸۰ میلیارد تومان از این میزان اعتبار از منابع عمومی و ۳۰۸ میلیارد تومان با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی تامین می‌شود.

وی تامین ۴۵ درصد از منابع آبی استان بوشهر از طریق نمک‌زدایی آب دریا تا سال ۱۴۰۴ را یکی از اقدامات مهم دانست و افزود: اجرای طرح جداسازی آب فضای سبز شهرداری‌ها، آب فضای سبز و احشام روستاها از دیگر اقدامات است.

مصرف ۸۱ درصد آب استان در بخش کشاورزی

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان بوشهر بیان کرد: در استان بوشهر سالانه یک میلیارد و ۲۰ میلیون مترمکعب آب مصرف می‌شود که ۱۰۲ میلیون متر مکعب از منابع داخلی و ۹۰۰ میلیون متر مکعب آن از منابع سطحی تامین می‌شود.

وی با اشاره به مصرف ۸۱ درصد آب استان بوشهر در بخش کشاورزی، ۱۲ درصد در بخش آب شرب و یک درصد در بخش صنعت، گفت: ۵۴ درصدآب مصرفی استان بوشهر از منابع زیر زمینی، ۴۱ درصد از منابع سطحی و پنج درصد از نمک‌زدایی تامین می‌شود.

استفاده از شیوه‌های نوین آبیاری

معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی استان بوشهر با اشاره به کمبود منابع آبی در استان بوشهر اظهار داشت: استفاده از شیوه‌های نوین آبیاری به عنوان یکی از طرح‌های مهم در دستور کار است.

خسرو عمرانی خاطرنشان کرد: طرح نوین آبیاری در اراضی نخلستانی استان بوشهر در دست اجرا است که شیوه‌های سنتی آبیاری به آبیاری نوین تبدیل می‌شود و نقش مهمی در افزایش راندمان استفاده از منابع آبی دارد.

وی اضافه کرد: طرح مطالعاتی دو هزار و ۴۰۰ هکتاری اراضی نخلستانی سعدآباد دشتستان تکمیل شده است و این طرح امسال عملیات آن با همکاری باغداران و جهاد کشاورزی  اجرا و شیوه آبیاری سنتی این اراضی به تحت فشار تبدیل می‌شود.

معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی استان بوشهر بیان کرد: طرح مطالعاتی تبدیل آبیاری سنتی به تحت فشار در نخلستان‌های آب‌پخش و شبانکاره دارای ۹۵ درصد پیشرفت است که بر اساس برنامه زمان‌بندی عملیاتی می‌شود.

توسعه طرح کشت گلخانه‌ای

عمرانی ادامه داد:‌ یکی از مهمترین راهکارها برای عبور از مشکلات بی‌آبی، استفاده از کشت‌های گلخانه‌ای است که طرح‌های مهمی برای توسعه طرح کشت گلخانه‌ای در استان بوشهر داریم و شاهد افزایش قابل توجه کشت گلخانه‌ای در استان هستیم.

وی با اشاره به اضافه شدن ۱۹۹ هکتار به سطح کشت گلخانه‌ای استان بوشهر در سال گذشته، افزود: امسال  ۱۵۰ هکتار طرح کشت گلخانه‌ای در استان اجراء می‌شود در توسعه اشتغال، افزایش راندمان مصرف آب و بهبود کیفیت محصولات کشاورزی نقشی اساسی دارد.

معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی استان بوشهر تصریح کرد: در راستای توسعه اجرای طرح‌های کشت گلخانه‌ای باید بانک‌ها همکاری مناسبی در راستای ارائه تسهیلات بانکی داشته باشند.

تبدیل آبیاری سنتی به نوین

استاندار بوشهر تاکید ویژه‌ای بر بهبود وضعیت منابع آبی و استفاده از شیوه‌های نوین آبیاری دارد و در نشست شورای حفاظت آب استان بوشهر اظهار داشت: یکی از عقب‌ماندگی‌های تاریخی استان بوشهر در حوزه تامین آب است.

عبدالکریم گراوند با اشاره به اجرای طرح آبیاری نوین در اراضی  نخلستانی استان بوشهر خاطرنشان کرد: در این راستا طرح آبیاری تحت فشار برای اراضی نخلستانی استان تدوین و اجرایی شده که امسال این طرح تسریع می‌یابد.

گراوند با اشاره به نقش مهم اجرای طرح آبیاری نوین در کاهش مصرف آب در اراضی کشاورزی گفت: بدون شک حجم قابل توجهی از مصرف آب در تبدیل آبیاری سنتی به نوین در اراضی نخلستانی استان ذخیره و صرفه‌جویی می‌شود.

وی با اشاره به اجرای طرح نخلستان در اراضی کشاورزی سعدآباد دشتستان خاطر نشان کرد: دراجرای طرح نخلستان، اراضی کشاورزی سعدآباد دشتستان به آبیاری نوین  مجهز می‌شود که امسال  ۲ هزار و ۴۰۰ هکتار اراضی نخلستانی این منطقه تحت پوشش طرح آبیاری تحت فشار قرار می‌گیرد.

کشت گونه‌های جدید گیاهی کم‌آب‌بر

استاندار بوشهر با تاکید بر توسعه زیرساخت‌ها همزمان با اجرای طرح آبیاری نوین در نخلستان‌های سعدآباد تصریح کرد: در این راستا اجرای طرح ایستگاه پمپاژ، خط انتقال آب به اراضی و توسعه زیرساخت‌ها باید مورد توجه قرار داده شود.

گراوند با بیان اینکه آب آشامیدنی از آب تامین فضای سبز در تمام شهرداری‌های استان باید تفکیک شود تاکید کرد: شهرداری‌های استان باید آب فضای سبز از شبکه آبرسانی قطع و راهکارهای دیگری برای تامین آب فضای سبز ارائه کنند.

وی، اجرای، بازچرخانی آب در صنایع معدنی استان را مورد قدردانی قرار داد و بیان کرد: طرح  توسعه کشت گلخانه‌ای در نقاط مختلف استان باید همراه با برنامه‌های تشویقی اجرایی شود.

استاندار بوشهر با تاکید بر توجه به کشت گونه‌های جدید گیاهی کم‌آب‌بر در بوستان‌های روستایی در حال اجراء افزود: در این زمینه همکاری پژوهشی مراکز آموزش عالی از جمله دانشگاه خلیج فارس مورد توجه است که اعتبارات پژوهشی این بخش تامین می‌شود.

توجه به آموزش و فرهنگ سازی

وی با تاکید بر حل مشکلات کم‌آبی مناطق مختلف استان خاطرنشان کرد: آب مورد نیاز احشام و فضای سبز روستاها با آب آشامیدنی ساکنان روستاها باید تفکیک شود که اقدام آبفار استان در تدوین اجرای طرح آب‌ انبارهای روستایی مورد تقدیر است.

استاندار بوشهر با تاکید بر نقش مهم دهیاری‌ها در حل مشکلات روستاها تصریح کرد: از اعتبارات و منابع مالی دهیاری‌ها در حل مشکلات روستاها استفاده شود که ساخت آب‌انبار برای تامین آب فضای سبز و دام روستائیان از آن جمله است.

گراوند با تاکید بر توجه به آموزش و فرهنگ سازی در عرصه‌های گوناگون به ویژه مدیریت مصرف آب و انرژی برق گفت: استفاده از ظرفیت سمن‌ها برای آموزش و آگاه سازی جامعه در راستای مقابله با مشکلات گوناگون از جمله ترویج مدیریت مصرف آب و انرژی برق باید مورد توجه قرار بگیرد.

مدیریت صحیح منابع آبی

علاوه بر اقداماتی که باید برای تامین منابع آبی در استان بوشهر صورت کیرد، مدیریت صحیح منابع آبی موجود نیز از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و باید مدیریت ارشد استان با نگاهی جامع در این مسیر قدم بردارد.

در حالی که تعداد دوره‌های آبیاری نخیلات شهرستان دشتستان به عنوان یکی از مهمترین بخش‌های کشاورزی استان بوشهر به یک دوره کاهش یافته است، انتقال آب به اراضی شوره‌زار دشت شبانکاره و استفاده غیربومی‌ها از این آب برای کشت هندوانه و طالبی و . . . نمی‌تواند نشان‌دهنده مدیریت صحیح در این حوزه باشد.