دشتستان بزرگ: سال‌نامۀ مهاجرتی ایرانیان که در رصد‌خانه مهاجرت ایران تهیه و تدوین شده و امروز از آن رونمایی شد، حاوی اطلاعات مستند و دقیقی دربارۀ مهاجرت و مهاجران ایرانی است.

به گزارش دشتستان بزرگ به نقل از عصرایران؛هر چند این سال‌نامه را باید به دقت مطالعه و اعداد و ارقام آن را مبنای تحلیل قرار داد و از درنگ بر بخش‌هایی از آن بی‌توجه به روح کلی آن پرهیز کرد ولی همان‌گونه که از گزارش مدیر آن – دکتر بهرام صلواتی- برمی‌آمد روندی که در سال ۹۶ امید به بازگشت را ایجاد کرده بود در سال های بعد خصوصا از ۱۴۰۱ معکوس شده و عوامل رانشی برای مهاجرت و رفتن در سیاست و اقتصاد و جامعه جای عوامل کششی برای بازگشت و ماندن را گرفته و این در حالی است که منظور از ۱۴۰۰ تا نیمه تابستان امسال است و قابل حدس است که داستان از ۲۵ شهریور به این طرف رانشی‌تر شده تا کششی‌تر.

عجالتا ۱۰ فراز از بخش‌های سال‌نامه را که می‌تواند برای تصمیم‌گیران قابل تأمل باشد ( البته اگر به این گونه موضوعات هم بیندیشند و سرگرم دایرۀ بسته خود نباشند) در زیر می‌آوریم تا بعد که مجال تحلیل یا گفت‌و گو و ریشه‌یابی فراهم آید. دربارۀ رصد خانۀ مهاجرت هم این آشنایی لازم است که زیر مجموعۀ پژوهش‌کدۀ سیاست‌گذاری دانشگاه شریف فعالیت می‌کند.

۱٫ طبق سرشماری سال ۲۰۱۸ آمریکا ۲۹ هزار نفر ایرانی در کل بخش بهداشت و درمان آمریکا فعال بوده‌اند. ۲۴ هزار نفر‌شان در مشاغل تخصصی و ۵ هزار نفر در مشاغل مراقبتی. در میان آنها ۸۰۰۰ نفر پزشک و جراح بوده‌اند که ۲۶ درصد فعالان ایرانی در بخش سلامت و درمان آکریکا را تشکیل می‌دهند.

۲٫ به موجب پیمایشی که تابستان ۱۴۰۱ انجام شده ۵۴ درصد دانشجویان و شاغلان حوزۀ سلامت در ایران «تمایل زیاد» و «خیلی زیاد» به مهاجرت داشته‌اند.

۳٫ ۲۴ درصد از افراد متمایل به مهاجرت در بخش سلامت، «تصمیم به مهاجرت» داشته‌اند و ۶۱ درصد هنوز تصمیمی نگرفته‌اند. شمار کسانی که مصمم به ماندن‌اند ۱۲ درصد است.

۴٫ از ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۱ حدود ۱۲۰ هزار ایرانی برای اولین بار در یک کشور اروپایی درخواست پناهندگی داده‌اند. حدود نیمی از درخواست‌ها (۴۷ درصد) پذیرفته شده است. در ۲۰۲۱ هم ۵ هزار ایرانی در یک کشور عضو اتحادیه اروپا درخواست پناهندگی ثبت کرده‌اند.

۵٫ از ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۱ خدود سه میلیون و ۷۰۰ هزار درخواست جدید پناهندگی در جهان از مبدأ کشورهای خاورمیانه ثبت شده و ۲۴۴ هزار مورد از پناه جویان جدید مربوط به اتباع ایرانی است.

۶٫ از ۴۰ نوع بلای طبیعی در جهان ۳۱ نوع بلا در ایران شناخته شده و از ۲۰۰۸ تا ۲۰۲۱ حدود ۹۸۳ هزار رخداد از جنس بلایای طبیعی در ایران ثبت شده که عامل جا به جایی شاری از افراد بوده است.

۷٫ در جدول تاب‌آوری اقلیمی و از ۱۸۰ کشور رتبه ایران با امتیاز ۳۶ در جایگاه ۷۲ و به معنی تاب‌آوری پایین است.

۸٫ ایرانیان در سال های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ رتبۀ هشتم خرید خانه در ترکیه را به خود اختصاص داده اند. در ۲۰۲۲ روسیه در خرید خانه در ترکیه اول و ایران دوم است.

۹٫  ایرانیان در سال های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ در مجموع ۱۷ هزار و ۲۴۵ خانه در ترکیه خریدند. (حدود ۱۷ درصد کل خانه‌هایی که اتباع خارجی در این کشور خریدند).

۱۰٫ فقط در سال ۲۰۲۱ تعداد ۹۳۶ شرکت با شراکت اتباع ایرانی در ترکیه ثبت شد. با احتساب سال قبل ۱۶۶۱ شرکت و به لحاظ هزینه ۲۲ میلیون و ۱۹۰ هزار و ۶۳ دلار برای ثبت شرکت با شراکت اتباع ایرانی.

در بخش های بعدی نکات متنوع و قابل تأمل دیگری نقل خواهد شد.