آیا تا به حال برای شما پیش آمده که احساس توده یا گلوله ای در گلو داشته باشید یا احساس کنید، لقمه ای در گلویتان گیر کرده است که با بلع آب دهان هم از بین نمی رود و هم چنان ادامه دارد؟

احساس توده در گلو را نباید با اشکال در بلع (دیسفاژی) اشتباه کرد. اشکال در بلع علامت مهمی است که در آن شخص هنگام بلع مایعات یا غذای جامد مشکل دارد و یا این که مجبور است لقمه را با آب فرو دهد. دیسفاژی علل مختلفی دارد که بعضی از آنها مانند سرطان مری خطرناک می باشد، درحالی که گلوبوس علامت بیماری خطرناکی نیست.

احساس وجود توده یا گلوله در گلو مشکلی آزار دهنده برای افراد است. در چنین شرایطی هر چه فرد سعی می کند با سرفه کردن و یا بلع زیاد این مشکل را حل کند موفق نمی شود. این احساس گلوبوس نامیده می شود. گلوبوس بر اثر برگشت اسید به داخل حنجره به وجود می آید و در همه سنین رخ می دهد، اما شیوع آن در کودکان کمتر بوده و در بزرگسالان طی دوران میانسالی شایع می شود. زنان به علت زودرنج بودنشان بیشتر در معرض تحریک عصب معده قرار دارند.

بیمار مبتلا به گلوبوس هیچگونه مشکلی از نظر بلع غذا ندارد و معمولاً حالت توده در گلو سر میز غذا یا سر سفره فراموش شده و احساس نمی شود. احساس توده در گلو معمولاً در افرادی بوجود می آید که تحت فشار روحی هستند و مکانیسم ایجاد آن، افزایش انقباض (تونوسیته) اسفنکتر فوقانی مری می باشد.

اشکال در بلع غذا با احساس توده در گلو متفاوت است

همان طور که گفته شد، گلوبوس اشکال در بلع غذا نیست. اشکال در بلع غذا به معنی احساس گرفتگی یا انسداد در مسیر عبور غذا از دهان، حلق یا مری است. بعضی بیماران یکسری نشانه های مشابه را، با اشکال در بلع غذا اشتباه می گیرند در حالی که اشکال در بلع غذا با این نشانه ها فرق می کند. این نشانه ها از این قرار است:

۱- بلع دردناک

به معنی احساس درد در هنگام بلع غذا است. در مواردی، بلع دردناک به طور همزمان با اشکال در بلع وجود دارد ولی گاهی اوقات فقط در هنگام بلع غذا درد احساس می شود و اشکال در بلع وجود ندارد و غذا به راحتی از مسیر حلق و مری عبور می کند.

۲- احساس توده در گلو

در این حالت نیز هنگام بلع غذا اشکالی وجود ندارد ولی بیمار به طور مداوم و بدون ارتباط با غذا خوردن احساس می کند که توده ای در گلویش گیر کرده است یا در ناحیه گلو احساس گرفتگی و فشار می کند.

۳- ترس از غذا یا ترس از بلع غذا

در این موارد بیمار به علت ناراحتی هایی که متعاقب غذا خوردن یا بلع ایجاد می شود از غذا خوردن یا بلع غذا امتناع می کند. مثلا در کم خونی، در روده همیشه حدود ۲۰۰ دقیقه پس از صرف غذا درد شدید شکم به وجود می آید. بیمار به منظور جلوگیری از بروز درد شکم از غذا خوردن می ترسد یا در بیماری هایی نظیر هاری، کزاز و فلج حلقی در هنگام بلع غذا ماده غذایی وارد مجاری تنفسی و موجب تنگی نفس شدید و احساس خفگی بیمار می شود. به همین جهت بیمار از بلع غذا بسیار نگران است.

۴- احساس پری در ناحیه بالای شکم

این حالت نیز همراه با انسداد یا اشکال در مسیر عبور غذا نیست بلکه متعاقب صرف غذا یا بلع هوا احساس پری و تورم به وجود می آید.

علائم احساس گلوبوس

احساس پری، درد، نفخ معده، سیری زودرس و حتی گاهی احساس گرسنگی بیش از حد، از علائم این بیماری محسوب می شود.

علت ایجاد احساس گلوبوس

افرادی که در معرض فشار روحی و استرس هستند، بیشتر از سایر افراد در معرض احساس گلوبوس هستند. زیرا استرس سبب تحریک عصب معده و ترشح هورمون هایی می شود، که باعث التهاب و ورم معده و به خصوص ایجاد مشکل گلوبوس می شود. علت این مشکل ناشناخته است اما بنظر میرسد موارد زیر دخیل باشند.

افزایش انقباض دریچه فوقانی مری

ریفلاکس معده به مری

افزایش حساسیت اعصاب گلو

وجود اختلالات روحی مانند اضطراب ، افسردگی و استرس

تشخیص گلوبوس

آزمایش خاصی برای تشخیص گلوبوس وجود ندارد. در حقیقت تشخیص گلوبوس بر اساس رد سایر علل بیماری است. پزشک معالج قبل از این که تشخیص گلوبوس را بدهد، بررسی های کامل از مری و گلو انجام می دهد، تا بیماری های دیگر را رد کند. اگر رادیوگرافی مری با باریم نرمال گزارش شود، آزمایش های بیمار طبیعی باشد، غده تیروئید طبیعی باشد و بیماری خاصی یافت نشود، تشخیص گلوبوس داده میشود.

بعضی از افراد مبتلا به بیماری برگشت محتویات معده به مری هم ممکن است احساس توده در گلو کنند. پزشک معالج قبل از اینکه تشخیص توده در گلو را بدهد یک بررسی کامل از مری و گلو انجام می دهد، تا بیماری های دیگر را رد کند. چنانچه بیماری خاصی یافت نشد، تشخیص گلوبوس را می گذارد.

درمان احساس گلوبوس

مهم ترین و کلیدی ترین راه حل برای درمان این بیماری، روان درمانی و رفع مشکلات تنش های روحی بیمار است. زیرا استرس مهم ترین عامل ایجاد این بیماری است. در این شرایط اطرافیان باید بیمار را درک کنند و بدانند که او واقعا بیمار است.

همچنین این بیماری دوره درمانی مشخصی ندارد. یکی از شایع ترین داروهایی که برای درمان تجویز می شود قرص کلردیازپوکساید به همراه داروهای ضد اسید است.

افراد در صورت عدم درمان این بیماری و قرار گرفتن در محیط پراسترس دچار مشکلات روده بزرگ می شوند که در زنان با یبوست و در مردان با اسهال همراه است.

بیماران از خوردن غذاهای محرک، تند، ترش، شور و غذاهایی که سرعت تخلیه معده را کم می کند خودداری کرده و به جای آن از مرباجات که سبب سرعت تخلیه معده می شود، استفاده کنند.