گیتا فرشاد اظهارکرد: در انسان تولید تخمک‌ها در طول هفته ۲۰ بارداری ۶ تا ۷ میلیون است و در زمان تولد این مقدار به یک تا ۲ میلیون کاهش پیدا می‌کند، در زمان بلوغ نیز تخمک‌ها به ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تخمک می‌رسد و در سن ۳۵ تا ۴۰ سالگی تولیدمثلی یک خانم فقط ۴۰۰ تخمک آزاد می‌شود و بقیه تخمک‌ها هدر می‌روند.

وی افزود: در سن ۴۰ سالگی میزان تخمک‌ها به ۲۵ هزار تخمک کاهش پیدا می‌کند و در سن نزدیک به یائسگی به هزار تخمک می‌رسد، پیری تولیدمثلی مدت‌ها قبل از اینکه علائم بالینی خودش را نشان دهد آشکار می‌شود در این مدت قاعدگی‌ها منظم است ولی طول و دوره سیکل‌های قاعدگی به‌مرور کوتاه می‌شود و در سن ۴۲ سالگی به حداقل میزان خودش می‌رسد.

متخصص زنان، زایمان و نازایی بیان کرد: در سن ۴۲ سالگی میزان باروری به انتها رسیده و یا نزدیک به انتها قرار دارد، معمولاً ۴۶ سالگی متوسط یائسگی است که در برخی خانم‌ها در ۴۳ سالگی و در برخی دیگر تا ۵۴ سالگی هم ممکن است یائسگی به تأخیر بیفتد.

وی با بیان اینکه ژنتیک در ذخیره تخمدان نقش دارد، تصریح کرد: اگر مواردی چون اعمال جراحی، شیمی‌درمانی، رادیوتراپی و عوامل محیطی که می‌تواند تخمدان را تخریب کند را کنار بگذاریم ژنتیک در ذخیره تخمدان نقش دارد، حتماً شنیده‌اید در ختر خانم‌هایی که مادرانشان زود یائسه می‌شوند نیز یائسگی زودتر اتفاق می‌افتد و این موضوع نشانگر نقش ژنتیک در ذخیره تخمدان است.

فرشاد ادامه داد: علاوه بر اینکه تعداد فولیکول‌ها در یک خانم با افزایش سن کم می‌شود کیفیت تخمک‌ها هم کاهش می‌یابد البته ممکن است با کم شدن کیفیت تخمک، خانم در سن بالا باردار شود اما این بارداری به انتها نرسیده یعنی بارداری موفق اتفاق نخواهد افتاد و در این شرایط میزان سقط و ناهنجاری‌های کروموزومی در تخمک‌ها افزایش پیدا می‌کند، این خطر اگرچه تا سن ۳۵ سالگی کمتر است اما در سن ۴۰ سالگی این میزان به ۷۰ درصد و در سن ۴۵ سالگی نزدیک به ۱۰۰ درصد می‌رسد یعنی نزدیک به ۱۰۰ درصد تخمک‌های خانم ۴۵ ساله ناهنجاری دارند و این موضوع نقش سن در باروری یک خانم را نشان می‌دهد.

وی خاطرنشان کرد: آزمایش‌های متفاوتی وجود دارد که ذخیره تخمدان را تا حدی به ما نشان می‌دهند یکی از آزمایش مهم و کاربردی آزمایش هورمون AMH است این هورمون از فولیکول‌های بدوی در زمان جنینی ترشح می‌شود تا زمانی که فولیکول به ۲ تا ۵ میلی‌متر می‌رسد و سپس ترشح آن متوقف می‌شود بنابراین هرچه تعداد فولیکول‌های تخمدان بیشتر باشد میزان هورمون بیشتر می‌شود.

متخصص زنان، زایمان و نازایی گفت: با افزایش سن وقتی تعداد فولیکول‌ها کم می‌شود میزان این هورمون هم کمتر خواهد شد و این هورمون به خاطر اینکه در طول سیکل قاعدگی خانم تغییرات ناچیزی دارد به‌راحتی می‌توانیم ذخیره تخمدان را حدس بزنیم البته سونوگرافی واژینال، تعیین تعداد و اندازه فولیکول‌ها که توسط متخصصین زنان انجام می‌شود می‌تواند شکست درمان و یا موفقیت درمان و ناباروری را نشان دهد.