true

ویژه های خبری

true
    امروز چهارشنبه ۷ آذر ۱۴۰۳

دشتستان بزرگ: هرساله محصولات باغی و زراعی باغداران و کشاورزان استان بوشهر نظیر خرما و گوجه‌فرنگی که شاخص حوزه کشاورزی استان هستند، با قیمت بسیار پایین از تولیدکننده خریداری و با قیمت چندبرابری به دست مصرف‌کننده می‌رسد. از آنجایی که شغل و معیشت اکثر ساکنان و حتی مهاجرین به استان بوشهر از راه کشاورزی و باغداری است، خسارت‌های پی در پی و ضرر و زیان‌هایی هرساله نتیجه زحمات یک‌ساله آنان را بر باد می‌دهد.

یک دل «سیر» گلایه!/ دسترنج کشاورزان بوشهری در جیب دلالان!+عکس

به گزارش دشتستان بزرگ به نقل از فارس؛ در استان بوشهر، شهرستان دشتی قطب تولید محصول گوجه‌فرنگی خارج از فصل کشور و شهرستان دشتستان قطب تولید محصول خرما محسوب می‌شوند. این دو شهرستان جمعیت زیادی را در خود جای داده‌اند و زندگی و معیشت بیشتر مردم آن به رونق کشاورزی و باغداری بسته است.

هرساله محصولات باغی و زراعی باغداران و کشاورزان استان بوشهر نظیر خرما و گوجه‌فرنگی که شاخص حوزه کشاورزی استان هستند، با قیمت بسیار پایین از تولیدکننده خریداری و با قیمت چندبرابری به دست مصرف‌کننده می‌رسد. از آنجایی که شغل و معیشت اکثر ساکنان و حتی مهاجرین به استان بوشهر از راه کشاورزی و باغداری است، خسارت‌های پی در پی و ضرر و زیان‌هایی که هرساله نتیجه زحمات یک‌ساله آنان را بر باد می‌دهد، زندگی و معیشت بیشتر مردم استان بوشهر را تحت‌الشعاع قرار داده و این فشارهای اقتصادی می‌تواند زندگی آنان را با مخاطره روبرو کند.

انتظار می‌رود مسئولین با اندیشیدن تدابیر و انجام اقدامات لازم، جدی و به موقع از جمله حذف دلالان، از تکرار این روند تلخ پیش‌گیری نموده و با رویاندن نهال امید در دل کشاورزان و باغداران استان، آنان را به ادامه تولید محصولات خود امیدوار کنند. برای اینکه بیشتر با مشکلات باغداران و کشاورزان استان بوشهر آشنا شویم با تعدادی از آنان به گفتگو نشستیم که در ادامه می‌خوانید:

نخل‌داران ناچارند دسترنج خود را به دست دلالان بسپارند

عضو انجمن خرمای آبپخش در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری فارس، یکی از مهم‌ترین مشکلات نخل‌داران دشتستان را تکمیل پروژه آبیاری نوین عنوان کرده و می‌گوید: چندین سال است این پروژه شروع شده و کد اعتباری گرفته است اما متاسفانه روند کار خیلی کند است و این باعث سردرگمی نخل‌داران شده است. از دولت می‌خواهیم این پروژه آبیاری تحت فشار را هر چه سریعتر تکمیل کند و زمانی را برای اتمام این پروژه در نظر بگیرد و به ما اعلام کند که فلان سال می‌خواهیم این پروژه را به اتمام برسانیم، نه اینکه به صورت قطره‌چکانی به آن اعتبار اختصاص داده می‌شود و معلوم نیست این اعتبار از کجا سر در می‌آورد. ما در این زمینه شفاف‌سازی نمی‌بینیم.

محمدرضا علی‌پور با اشاره به اینکه دومین مشکل نخل‌داران فرسودگی نخلهاست که عمری بالای ۶۰ سال دارند، افزود: این نخیلات از پدربزرگان ما به ما ارث رسیده است و از آن موقع تا به حال هیچ تغییرات آنچنانی در نخیلات صورت نگرفته و عملا می‌بینیم که این نخیلات فرسوده شده و عمری طولانی دارند و نیاز به بازسازی دارند. عمدتا بازسازی این حجم از نخیلات که در دشتستان بیش از پنج میلیون اصله نخل وجود دارد اگر بخواهیم آن‌ها را بازسازی کنیم یک اعتبار بسیار بالایی نیاز دارد که این را به اتمام برسانیم. از دولت ملتمسانه خواستاریم اعتباری برای آن در نظر بگیرد. امسال با تلاش نماینده مردم دشتستان در مجلس اقداماتی صورت گرفت و اعتباراتی پیش‌بینی شد اما تخصیص داده نشد و مقدار آن نیز خیلی خیلی کم بود که کفاف منطقه آب پخش به تنهایی نیز نمی‌داد چه برسد به مناطق سعدآباد، دالکی، تنگستان و جم و جاهای دیگر که اصلا تحت پوشش قرار نمی‌داد.

وی سومین مشکل نخل‌داران استان بوشهر را بازاریابی محصولات کشاورزی دانست و بیان داشت: متاسفانه در یک بازدهی زمانی خیلی کم محصولات کشاورزی ما به ثمر می‌رسد و نیاز به برداشت دارند و نخل‌دار امکانات لازم برای برداشت ندارد. نخل‌دار امکاناتی که لازم است تا محصولاتش را برداشت نموده و نگه‌داری و بسته‌بندی کند ندارد. بدین جهت از این لحاظ واسطه‌ها شکل می‌گیرند و دلالان خرما با رقمی کم آن را از باغدار می‌خرند. نخل‌دار از روی ناچاری مجبور می‌شود که محصولات خود را به دست دلال‌ها بسپارد و آن‌ها نیز محصول را به بهای اندکی خریداری می‌کنند. امسال دیدیم که خرما هر کیلویی به نرخ بین ۱۰ هزار تومان تا ۱۵ هزار تومان خریداری شد اما در فروشگاه‌های زنجیره‌ای پایتخت بالای ۷۰ و ۸۰ هزار تومان و گاها بالای ۱۰۰ هزار تومان به فروش می‌رود که این عدالت نیست.

احداث شهرک خرما در جوار نخلستان‌ها

علی‌پور که از نخل‌داران نمونه و فعال دشتستان نیز می‌باشد، ادامه داد: موضوع بعد احداث شهرک خرما در جوار نخلستان است که ما از دولت تقاضا داریم اگر می‌خواهد از کشاورز و نخل‌دار حمایت کند، اگر می‌خواهد از صنعت حمایت کند یک شهرک خرمایی را در جوار نخیلات احداث کند و از این طریق می‌تواند اشتغالزایی کند و افرادی را در کنار آن جذب بازار کار نموده و به نوعی به رونق خرما کمک کند و در نهایت واحدهای تولیدی کوچک را حمایت کند. ما می‌بینیم که واحدهای تولیدی با اعتبار خودشان، بدون هیچ کمکی از دولت مشغول کار هستند بخاطر همین دچار مشکلاتی شدند.

افزایش نقدینگی به صادرکنندگان واقعی و بسته‌بندی‌کنندگان جهت خرید خرما در مقیاس بالا، معرفی نخل‌دار به سردخانه‌های اختصاصی که دولت جهت نگهداری خرمای نخل‌دار در نظر می‌گیرد، با هدف حمایت از سردخانه‌دار و نخل‌دار تا در فرصت مناسب خرما به فروش برسد، حمایت از صادرکننده با حذف عوارض صادرات و تلاش در جهت مانع‌زدایی با هدف تسهیل در روند صادرات و همچنین پرداخت وام با بهای کم به نخل‌دار جهت احداث سردخانه از جمله پیشنهادات و راهکارهای محمدرضا علی‌پور است که در ادامه صحبت‌هایش مطرح می‌کند.

سردخانه اهرم جوابگوی محصولات خرما نیست

در ادامه پای درد دل یکی از نخل‌داران شهرستان تنگستان نشستیم که می‌گوید: سال گذشته در اثر بارشی که در تیرماه و مردادماه داشتیم، تمام محصولات رطب و خرمای باغات استان بوشهر خراب شد و همه‌ی نخل‌داران تنگستانی نیز ضرر کردند. خرمای قصب که سال گذشته کیلویی ۱۴ هزار تومان می‌فروختند، امسال کیلویی پنج هزار تومان و ۶ هزار تومان فروخته‌اند. امسال نخل‌ها زودتر از سال قبل ثمر دادند و این مشکلات خودش را دارد.
رسول پیراسته دیگر مشکل باغداران را ضعیف بودن بازار فروش محصولات مطرح می‌کند و می‌گوید: امسال نخل‌داران نتوانستند رطب‌هایشان را به فروش برسانند. سردخانه‌ی شهر اهرم اصلا رطب‌ها و خرمای مردم را تحویل نمی‌گرفت. باغداران امسال ۷۰ تا ۸۰ درصد ضرر کردند. خرمای‌تجاری که پارسال کیلویی ۶ هزار تومان و هفت هزار تومان به فروش می‌رساندند، امسال کیلویی ۱۸۰۰ یا سه هزار تومان از باغدار خریدند.

کاهش سطح آب زیرزمینی و افزایش عمق چاه‌های تنگستان

پیراسته با اشاره به اینکه در حوزه‌ آبیاری نیز چاه‌ها عمیق شده است یعنی سطح آب آن‌ها خیلی پایین رفته و باغداران آب ندارند که نخل‌هایشان را درست آبیاری کنند، ادامه می‌دهد: سردخانه‌داران خرماها را با قیمت خیلی پایین از باغداران می‌خرند و از آنجایی که شهرستان ما فقط یک سردخانه دارد، واقعا این برای نخل‌داران تنگستان کم است.
این باغدار تنگستان در ادامه به مشکلاتی که در زمینه مبارزه با آفات نخل‌هاست می‌پردازد و تصریح می‌کند: در زمانی که محصول درخت نخل در مرحله‌ به اصطلاح «پهک» است (قبل از رسیدن به مرحله‌ی خارک) آفت خیلی بزرگی این محصول را می‌زند که دست مردم در برابر آن کوتاه است. در سال‌های قبل‌تر نخیلات را با هواپیما سم‌پاشی می‌کردند ولی امروزه جهاد کشاورزی زیر بار نمی‌رود. نخل‌ها هم بزرگ شده‌اند و مردم با سمپاش‌های دستی نمی‌توانند درخت‌ها را سمپاشی کنند و این هم واقعا مشکل است و باعث ضعیف شدن نخل‌ها می‌شود. دولت چندین سال است شاید چیزی حدود ۲۰ سال، که اقدام به سمپاشی هوایی نمی‌کند که این امر مبارزه با آفت نخل را خیلی دشوار کرده است.

رسول پیراسته ادامه می‌دهد: راهکار ما به دولت این است که رطب و خرمای ما را با قیمت مناسب خریداری کرده و به مردم اعلام کند که محصولات رطب و خرمای آنان را با قیمت تضمینی اعلامی خود خریداری می‌کند، تا بدین ترتیب مردم امیدوار باشند. در حدود ۲۰.۲۵ سال قبل که نخیلات را سمپاشی هوایی می‌کردند خیلی موثر بود اما بعد از اینکه دولت دیگر اقدام به سمپاشی هوایی نخل‌ها نکرد، آفت نخیلات هم زیاد شده است. در آن زمان این سمپاشی به صورت کاملا رایگان برای کل باغات شهرستان در عرض ۲ یا ۳ روز انجام می‌شد. این طرح از ۲۰.۲۵ سال قبل به این‌طرف کلا رها شده و مردم درگیر این مشکل هستند، به خصوص برای زمانی که ارتفاع نخل‌ها زیاد می‌شود. اگر دولت بتواند این کار را برای مردم انجام دهد یک راهکار بسیار بسیار خوب برای نخلداران است.

رتبه اول استان بوشهر در کشت گوجه‌فرنگی فضای آزاد کشور

یکی از کشاورزان نمونه بخش کاکی از توابع شهرستان دشتی در گفتگو با خبرنگار  فارس می‌گوید: کشت گوجه‌فرنگی ما خارج از فصل است که از تیرماه کشت نشاء گوجه‌فرنگی را شروع می‌کنیم و در مرداد ماه و شهریورماه نشاء را به زمین اصلی انتقال می‌دهیم و در آذرماه که همه جای کشور باران و سرماست، محصول ما به بار می‌نشیند. در آن زمان تنها استان‌های بوشهر و هرمزگان هستند که گوجه‌فرنگی کشور را تامین می‌کنند. شهرهایی نظیر بهبهان و. . ممکن است تولید گوجه‌فرنگی در کشور داشته باشند ولی کشت گوجه‌فرنگی فضای آزاد، مربوط به این دو استان است.

احمد زارعی باب درد دلش را با ما باز کرده و اضافه می‌کند: متاسفانه فقط افتخارش برای مدیران کل استان است که می‌گویند ما رتبه اول کشت گوجه‌فرنگی فضای آزاد کشور را داریم. اگر نیشکر و چغندرقند صاحب دارد اما محصولات کشاورزی استان بوشهر بی‌صاحب است. هیچ‌کس از گوجه‌فرنگی استان دفاع نمی‌کند. همین که در فصل برداشت، قیمت گوجه‌فرنگی ما از کیلویی ۶ هزار تومان و هفت هزار تومان بالا رفت، فورا از دفتر رئیس جمهوری گرفته تا وزارت کشور، وزارت جهادکشاورزی و وزارت تعاون فورا دو دستی آن را خفه می‌کنند و یا واردات از کشورهای پاکستان و ترکیه را آغاز می‌کنند و یا راه‌های صادرات را می‌بندند و کاری می‌کنند که این گوجه‌فرنگی قیمت نگیرد.

در صورتی که گوجه‌فرنگی برای کشاورز بوشهری حداقل هر کیلویی ۶ – ۷ هزار تومان خرج برمی‌دارد تا یک کیلو گوجه‌فرنگی تولید کند. از سال ۷۹ تا حالا گوجه‌فرنگی می‌کاریم. الان چیزی حدود ۲۷ سال می‌گذرد اما همچنان می‌بینیم این نوسان گوجه‌فرنگی بخاطر بی‌مدیریتی است.

وی ادامه می‌دهد: اگر کسی برای تولید و کشت گوجه‌فرنگی دلسوز بود، همانطور که پرتقال را برای شب عید ذخیره می‌کنند و نمی‌گذارند پرتقال‌کاران شمال ضرر کنند و اگر تگرگی یا سرمایی می‌آید دولت قیمت پرتقال آن‌ها را می‌دهد و پرتقال‌های درجه ۲ آن‌ها را نیز برای صنایع تبدیلی مثل آب‌پرتقال می‌خرد و پرتقال‌های درجه یک هم نگه می‌دارند برای شب عید و سه برابر می‌فروشند. ولی گوجه‌فرنگی ما با اینکه بیشتر از سه چهار روز مقاومت ندارد، امسال در همان ابتدای برداشت محصول ما، دولت صادرات گوجه‌فرنگی را ممنوع کرد.

ممنوع شدن صادرات در ابتدای برداشت گوجه‌فرنگی دشتی

زارعی افزود: اول آذرماه که ما امید داشتیم قیمت محصول ما به ۸ و ۹ هزار تومان برسد که هر کشاورزی لااقل یک دهم محصولش را می‌فروخت و بعد خودبخود بازار اشباع می‌شد و قیمت پایین می‌آمد و لااقل خرج این همه وام‌های بانکی که داشته را درمی‌آورد، دولت جمهوری اسلامی مانع صادرات شد و مرز عراق را بست و حدود ۵۰۰ یا ۶۰۰ کامیون سه چهار روز پشت مرز ماندند، بعد برگشتند به داخل کشور و بازار به طور کلی پایین آمد و جو روانی و کشاورزانی که در بی‌خبری پشت سرهم محصول گوجه‌فرنگی خود را چیده بودند باعث افت بازار گوجه‌فرنگی شد و خیلی زمان برد تا دوباره بازار به روال عادی برگردد و گوجه‌فرنگی به قیمت ۷ هزار تومان بازگردد. دوباره به محض اینکه قیمت گوجه‌فرنگی به مرز ۷ هزار تومان رسید دوباره در دیماه یا اوایل بهمن‌ماه مرز عراق را بستند و قیمت گوجه‌فرنگی افت کرد و چون باز هم مردم بی‌خبر بودند کانتینرها و کامیون‌های حامل محصولات در مرز ماند و بازار هم کشش بار را نداشت و بارها به داخل کشور برگشت و قیمت پایین آمد. هنوز هم که هنوز است قیمت گوجه‌فرنگی جان نگرفته است.

این کشاورز پرتلاش و فعال در حوزه تولید و عرضه محصول گوجه‌فرنگی می‌گوید: وقتی یک کشاورز ضرر می‌کند یعنی تا دو سال نمی‌تواند کشت کند و توان برخاستن ندارد. وام‌هایی که گرفته است معوق می‌شود و نمی‌تواند قسط‌هایش بپردازد. طلبکاران به کشاورز رحم نمی‌کنند. ما باید برای تولید غذای سالم و محصول سالم این گونه زجر بکشیم. اگر ما هم مزرعه خود را بفروشیم و با آن ۴ تا ماشین شوتی بخریم، ۴ تا راننده هم بگیریم و ما هم قاچاق کنیم خودروی پژو ما روزانه ۳ – ۴ میلیون کار می‌کند و روزانه حداقل ۸ میلیون درآمد داریم. اگر با همین سرمایه به جای گوجه‌فرنگی تنباکو بکاریم یا به تجارت مواد، لاستیک خودرو و لوازم یدکی ماشین و… بپردازیم و کارهایی که خطر ندارد، که اگر هم نخرند به قیمت آن اضافه می‌شود. اما ما کشاورزان که تولیدکننده کشور هستیم هیچ‌گونه حمایتی از ما نمی‌شود.

دولت کمکی نمی‌کند فقط سخت‌گیری می‌کند

زارعی با اشاره به اینکه امسال در دو مرحله دولت وارد بازار شد و هر دو مرحله گلوی کشاورز را فشار داد و صادرات را برای سه چهار روز بست و این بارها در کشور ترافیک ایجاد شد و قیمت محصولات پایین آمد، بیان می‌کند: یک روز هم ۲۲ بهمن به روز شنبه خورد و بارهای پنجشنبه و جمعه و شنبه همه به روز یکشنبه خورد. یک هفته هم عید مبعث به روز شنبه خورد و بارهای چهار پنج روز جمع شد، بنابراین قیمت این محصول دیگر جان نمی‌گیرد و کشاورز هیچ پناهگاهی ندارد. دولت هیچ کمکی که به ما نمی‌کند، فقط سخت‌گیری می‌کند. اگر کود یا سمی بخواهد بدهد با تاخیر می‌دهد. همان کودی که پارسال ۳۸ هزار تومان قیمت داشت، امسال با قیمت ۱۵۰ هزار تومان در اختیار ما گذاشت و با تاخیر داد. از طرفی مقدار کودی که می‌دهد اصلا جوابگو نیست. ما کود مورد نیازمان را آزاد خریداری کردیم. کودهایی که با قیمت چندبرابری از جاهای دیگر می‌آید دارای موادی است که محصول را نابود می‌کند.

وی بر اینکه کشاورزی زیان دارد و ما هیچ چیزی را نمی‌توانیم جایگزین کشت گوجه‌فرنگی کنیم تاکید می‌کند و می‌گوید: بادمجان کاشتیم به بازار نخورد. خربزه کاشتیم هم آب زیاد می‌خواست و هم به بازار نخورد. گندم کاشتیم راندمان و برداشت آن کم بود جواب هزینه‌های کارگر، کمباین، تراکتور و بذرش نداد. کنجد کاشتیم هم جوابگو نبود. پیاز هم مثل گوجه‌فرنگی است یک سال همه می‌کارند قیمت آن پایین می‌آید و یک سال هم هیچ‌کس نمی‌کارد قیمت آن بالا می‌رود. اگر مسئولان استان می‌گویند شما بادام‌زمینی بکارید، مگر مردم ایران چقدر بادام‌زمینی مصرف می‌کنند. اگر ما گوجه‌فرنگی کشت می‌کنیم چون غذای اصلی مردم است، باید از آن حمایت شود نه اینکه می‌گویند شما زیاد کاشتید و کم‌تر بکارید و بادام‌زمینی جایگزین کنید، این صحبت کارشناسی شده نیست.

کشاورز بخش کاکی با بیان اینکه ما کشاورزان تقاضا داریم وام ۴ درصد بدهند، اما وام ۴ درصد نمی‌دهند و وام‌های ۱۸ درصد هم مردم در پرداخت قسط آن مانده‌اند، ادامه می‌دهد: کشت گلخانه‌ای با وجود اینکه نسبت به کشت سنتی در سم و کود آن صرفه‌جویی می‌شود و سود آن سه برابر می‌شود اما وام‌های کم‌بهره می‌خواهد که وام نمی‌دهند و شرایط آن سخت است. کار بر ملت مشکل شده است، یا سرما به محصول می‌زند که بیمه جوابگو نیست، یا مثلا امسال تگرگ زد و محصولات نابود شد هیچ کسی دفاع نکرد. در ماه‌های مهر و آبان تگرگ بارید و حدود ۴۰ کشاورز در منطقه بادوله و تلخو محصول گوجه‌فرنگی آنان خسارت دید و با اینکه به جهادکشاورزی، بخشداری، نماینده مجلس و امام‌جمعه گفتیم هیچ‌کس حمایت نکرد.

لزوم تشکیل اتحادیه گوجه‌کاران در استان بوشهر 

وی که از کشاورزان موفق و باسابقه منطقه کاکی است، پیشنهاداتی را مطرح می‌کند: کشاورزی باید یک اتحادیه داشته باشد. تشکیل اتحادیه گوجه‌کاران که برای اداره‌کل تعاون کار سختی نیست، چهار تا مجمع عمومی در چهار تا شهرستان گوجه‌کار نظیر شهرستان‌های دیر، کنگان، دشتی و دشتستان بگیرند و بین شهرها نماینده انتخاب کنند و نماینده صنف حمایت شود. کارخانه سبدسازی در استان کم است. کارخانه تولید رب دو سه تایی راه افتاده و اگر سه چهارتای دیگر باشد خوب است. قیمت گوجه‌فرنگی ربی خیلی پایین است و برای کشاورز اصلا به صرفه نیست که دولت باید حمایت کند. توقع داریم دولت در صادرات و نرخ‌گذاری گوجه‌فرنگی و نرخ‌گذاری گوجه‌فرنگی ربی و خرید محصول گوجه‌فرنگی از کشاورزان حمایت کند. کمکی شود که کشاورزان در انجام این کار حلال سود کنند و مجبور نشوند زمین‌هایشان را بفروشند و به کار قاچاق روی بیاورند.

زارعی در ادامه می‌گوید: دولت باید مواد مصرفی مثل لوازم کشاورزی از بورس بیرون بیاورد. ماشین را از بورس بیرون بیاورد و به فقرا کمک کند. جناب رئیسی اگر انقلابی است، انقلابی وارد بشود و به کشاورزان و گوجه‌کاران کمک کند. ما بیشترین هزینه را برای کرایه حمل و نقل می‌دهیم و از طرف دیگر دلالان ۷ درصد فروش از ما می‌گیرند و قیمت گوجه‌فرنگی هنوز جان نگرفته است. گوجه‌فرنگی الان ۲۰ سال است قیمت آن روی ۴ تا ۶ هزار تومان مانده است، در صورتی که سم از لیتری مثلا ۳۰۰ هزار تومان به لیتری پنج تا ۶ میلیون رسیده است. دولت اگر می‌خواهد گرانی را واقعا کنترل کند، تدبیری کند. پلاستیکی که ما برای حفاظت از سرما و بارش‌ها روی محصولات کشاورزی می‌کشیم را در بورس گذاشته‌اند. بورس دست سرمایه‌داران است و فشار اقتصادی حاصل از آن بر کشاورزان وارد می‌شود.

به گزارش فارس، کشت بذر نشاء گوجه‌فرنگی خارج از فصل، هرساله از تیرماه شروع شده و در نیمه مردادماه نشاءها را به زمین‌های زراعی منتقل می‌کنند. برداشت محصول آن نیز از نیمه آذرماه شروع شده و تا اسفندماه ادامه دارد. نشاهایی که آبان‌ماه کشت شده‌اند نیز، برداشت محصول آن فروردین‌ماه تا اردیبهشت‌ماه تمام می‌شود. همچنین برداشت خرما هرساله از ابتدای شهریورماه آغاز شده و تا پایان مهرماه ادامه دارد. با توجه به بازه زمانی برداشت این دو محصول می‌طلبد که مسئولین در راستای پیش‌گیری از تکرار روند خسارت و ضرر و زیان هرساله به کشاورزان، به موقع چاره‌اندیشی لازم را داشته باشند تا نگرانی از بازار فروش این محصولات باعث نشود که بسیاری از کشاورزان و بویژه جوانان روستایی از ادامه کار و سرمایه‌گذاری در این زمینه منصرف شوند و بیکاری و خانه‌نشینی را ترجیح دهند.

دیدگاه ها

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *


ajax-loader