دشتستان بزرگ- سیده فاطمه موسوی*: با والدین زیادی مواجه شده ام که اعتقاد دارند چون خودشان در کودکی به چیزهایی که می‌خواسته اند نرسیده اند پس باید برای فرزندشان همه چیز فراهم کنند تا احساس کمبود نکند، یا زمانی که از بدرفتاری های فرزندشان شکایت میکنند در ادامه میگویند «تا الان همه چیز برایش فراهم کرده ایم، اتاقش پر از اسباب بازی و عروسک است و هیچ چیز برایش کم نگذاشته ایم.»

به گزارش دشتستان بزرگ،  در جواب این دسته از والدین عزیز باید بگویم که اتفاقا چون فرزند شما همه چیز دارد، بدرفتاری میکند!

فرزندتان یا از شما نه نشنیده و یا اگر هم شنیده با گریه و زاری آن را تبدیل به بله کرده است، برایش پس انداز کردن، شرایط مالی خانواده، منبع درآمد و اینکه پول از کجا می آید مهم نیست و تنها رسیدن به خواسته اش به هر قیمتی برایش مهم است!

خبر خوب اینکه اگر شما از سنین کودکی به فرزندتان پول توجیبی بدهید میتوانید هم خواسته های فرزندتان را تأمین کنید تا به قول خودتان عقده ای بار نیاید و هم اینکه او را به مستقل بودن، پس انداز کردن و درک شرایط خانواده تشویق کنید.

بهتر است پول توجیبی دادن را از سن ۶ سالگی که کودک تا حدودی مفهوم پول را میفهمد شروع کنید اما در سنین پایینتر نیز میتوانید او را با خود به فروشگاه برده مقداری پول به او بدهید و از او بخواهید در کنار خودتان به همان مقدار که پول دارد خرید کند و یا پس از خرید از او بخواهید که کارت را به فروشنده بدهد و یا حتی با نظارت خودتان کارت بکشد.

بهتر است برای کودکان کوچکتر از هفتگی شروع کنید، یعنی با فرزندتان به توافق برسید که اول هفته به او مقداری پول میدهید و تا آخر هفته باید برای مخارج شخصی از آن استفاده کند و در سنین بالاتر و نوجوانی میتوانید پول توجیبی ماهانه به او بدهید. در حال حاضر و با توجه به پیشرفت تکنولوژی از همان سنین پایین برای فرزندتان حساب شخصی باز کنید، پول توجیبی را به حسابش بریزید و استفاده از کارت را به او آموزش دهید، البته در سنین پایین و زیر ده سال بهتر است کارت پیش شما باشد ولی به خواست فرزندتان پول را خرج کنید.

از مستقل شدن فرزندتان نترسید، درست است که گاهی اوقات اشتباه میکند یا حتی بقول خودتان خرج الکی میکند و ضرر میرساند اما این ضررها ارزشش را دارد چون مفاهیم خیلی بهتری را میفهمد و تجربه کسب میکند.

شش توانایی درمورد پول وجود دارد که میتوانیم به فرزندمان یاد دهیم: توانایی کسب پول، پس انداز کردن، نگه داری و حفظ پول، سرمایه گذاری، خرج کردن و بخشیدن. (شکوفه موسوی، تهران، نشر قطره، ۱۳۸۷)

والدین عزیز بهتر است درمورد پول توجیبی دادن به نکات زیر دقت کنید:

✓برای پول توجیبی دادن شرایط اقتصادی خانواده را درنظر بگیرید و به کودک قولی که از عهده آن برنمی‌آید ندهید؛ برایش توضیح دهید که شرایط خانواده ها با هم متفاوت است و باید در قالب شرایط خانواده خودش خرج کند.

✓حتی اگر ثروتمند هستید باز هم به فرزندتان پول زیادی ندهید چون باعث غرور وی میشود و مدیریت پول را یاد نمیگیرد.

✓ قبل از اینکه پول توجیبی را به حساب کودک بریزید او را با مفهوم پول و پول نقد آشنا کنید.

✓ برای خرج کردن پول توجیبی، به فرزندتان سخت نگیرید و به او اجازه تجربه کردن بدهید در عوض قاطع باشید و درصورتی که پول توجیبی اش پیش از موعد تمام شد به او پول ندهید و یا در قالب وام یا قرض بدهید تا بدین شکل نتیجه کار خود را دیده و مسئولیتش را بپذیرد.

✓ فرزندتان را تشویق کنید درمورد نحوه خرج کردن پولش با شما صحبت کند و در آخر به شما گزارش دهد.

✓ هرگز فرزندتان را بخاطر اشتباه خرج کردن سرزنش نکنید بلکه به او اجازه دهید نتیجه خرج کردنش را ببیند و شیوه درست را به او آموزش دهید.

✓ از همان ابتدا فرزندتان را تشویق به پس انداز کردن کنید؛ مثلا برای کوچکترها قلک بخرید و یا به بزرگترها بگویید اگر خودش مقداری از پولش را پس انداز کند شما هم بقیه پول را به او میدهید تا بتواند چیز گرانی را که میخواهد بخرد.

✓ از دادن قرض و وام زیاد به فرزندتان خودداری کنید تا مدیریت کردن را بیاموزد.

✓ بهتر است پول را پدر به فرزند بدهد اما مادر هم حضور داشته باشد تا کودک بفهمد که والدین با هم هماهنگ هستند.

✓ درمورد کودکانی که والدینشان طلاق گرفته اند بهتر است پدر و مادر به نفع فرزند باهم به توافق برسند چون اگر یکی پول بیشتری بدهد فرزند آن را محبت بیشتر میداند؛ فرزندان باید بدانند که همه چیز پول نیست.

✓ میتوانید از پول توجیبی برای تشویق و تنبیه استفاده کنید اما هیچ گاه بطور کامل قطع نکنید چون باعث دزدی و دروغ گفتن فرزندتان میشود.

✓ پول هایی که دیگران به فرزندتان میدهند مثل عیدی یا هدیه، جدا از پول توجیبی هستند و نباید آنها را از او بگیرید ولی میتوانید با تشویق کردن روی خرج کردنش نظارت داشته باشید.

✓ اگر فرزندتان در شرایطی است که میتواند کار کند به او اجازه کار کردن بدهید تا بتواند پول بیشتری بدست بیاورد و حسِ خوبِ مستقل بودن را بچشد.

*روانشناس بالینی کودک و نوجوان

رزرو نوبت: ۰۹۳۷۰۱۷۳۴۳۸